A/r/trografi sanat temelli bir araştırma yöntemidir. Temel olarak baktığımızda a/r/trografi ve diğer sanat temelli araştırma yöntem ve yaklaşımları nitel araştırmacılar tarafından kullanılan birçok yöntemsel araçlara sahip (veri toplama analiz yorumlama ve sunum/ raporlaştırma )olmakla birlikte nitel araştırma sınırları içinde kalmaktadır. Çünkü nitel çerçevede yalnızca sınırlı bakış açıları ile tanımlanabilecek a/r/tografi yaklaşımı, bileşenleri bağlamında kendi başına var olabilecek güçtedir. Ayrıca sanat temelli araştırma biçimlerinin odaklandığı noktaların sanat bağlamında açıklanması, yorumlanması, deneyimlenmesi ve sorgulanması gerektiği bir tür araştırmaları nitel araştırma paradigmasına dayalı sınırlar içerisinde çıkarmaktadır. Tam olarak bu nedenle a/r/trografi niteliksel araştırmanın uzantısı olarak değil, kendi başına sanat temelli bir  yöntem olarak anlaşılmalıdır. Bu durum araştırma sürecinde disiplinlerarasılığın benimsenmesi ile de doğrudan ilişkilidir. A/r/trografi, farklı disiplinleri ve yöntemlerin bir parça olarak değil, yeni bir eylem olarak yola çıktığında araştırma sürecindeki kaymalar,yoksunluklar ya da kayıtlarda ortadan kalkmaktadır. Bu  nedenle a/r/tografi araştırma yönteminin paradigma olarak sanat temelli araştırma paradigmaları kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir (Erişti vd,2021.s.7).

            Sanat temelli araştırmacılar için özgün hale getirilen araştırma ile ilişkilerini  saklamayı denememekle olmalarıdır. Özelleştirilmiş bir kategori olan a/r/trografi yönteminin açılımı farklı kimlikler çerçevesinde araştırma sürecinin yapılandırma bilmekte ilgilidir.Çoklu kimliklerin çok sesli doğası gereği araştırmacının çok yönlülüğü görünür hale gelmektedir. Çoklu kimlikten kasıt ise araştırmacı kimliği ile sınırlandırılan sürece sanatçı kimliği ve öğrenen ya da öğretici kimlikleri de dahil olduğunda kimlik ve kavramların çoğalması ile birlikte araştırmanın evrildiği yoldur. Bu çoklu roller arasında geçiş, beklenmeyen ilişkisellikler, beklenmeyen sorgulama ipuçları oldukça kapsamlı bir araştırma sürecinin de kapsamını aramaktadır (Erişti vd,2021.s.7).

             A/r/trografi araştırma yönteminin kimliklerine dayalı kavramsal açılma gelirsek; 'sanatçı-araştırmacı ve öğreten-öğrenen kimliklerinin ile birlikte araştırma sürecinde etkileşime girmelerine dayalı bir  ilişkisellikle araştırma sürecini yapılandırmak' odaklı bir yapı tanımlamak olanadır. Bir Bakışı başka değişle a/r/trografi sanata dayalı kimliğin (sanatçı, sanat eğitimcisi, müzisyen, şair, dansçı, ressam, moda tasarımcısı, görsel iletişim tasarımcısı vb çok geniş bir kimlik ağını içermektedir) eğitime dayalı kimliğin (formal ve informal süreçlere dayalı öğretmen/öğrenci, tasarımcının öznel öğrenmesi, katılımcı-uygulayıcı arasındaki öğrenme ilişkileri, sanatçının öznel gelişimine dayalı öğrenme süreçlerine dayalı kimlikler gibi geniş bir çerçeve ile değerlendirilmektedir),araştırmacıların (soruşturmacı, sorgulayan, yeni deneyimler üzerinden sorgulayan, kuran ve uygulamayı ilişkilendiren gibi bağlanmak içerir) gerçek yaşam deneyimlerini içeren uygulama temelli bir araştırma yaklaşımıdır. Bu yapıyı araştırma, sanatsal uygulama ve eğitim-öğretim bağlamları ile ilişkilendirdiğimizde karşımıza çıkan araştırma değil; uygulama odaklı araştırma, sanat ve eğitim arasında kurulan bir köprü, sanat ve sanat eğitimi odaklı deneyim gibi farklı sorgulamalar çıkmaktadır (Erişti vd,2021.s.8)

            Sanat eğitimcilerinin araştırma sürecinde temel olarak karşılaştığı sorunlardan birisi sanatsal süreçlerin araştırma ile ilişkilendirilmemeleridir. Eğitim ve öğretim bir tarafa, bir tarafta araştırma bir tarafta ,sanatsal uygulama ise başka bir taraftadır. Bu bakış açısı çerçevesinde çoğu zaman eğitim ve öğretim sürecini araştırma ile ilişkilendirğimizde genel standartlar çerçevesinde sanat eğitimi ve araştırması gerçekleştirebilme olasılığımız vardır. Örneğin günümüzde nicel ya da nitel paradigmalara dayalı bakış açısı ile gerçekleştirilen sanat eğitimi araştırmalarını düşünün; bu paradigmalar çerçevesinde birçok bağlam ile sanat eğitimi süreci sorgulanabilir. Ancak bu süreç içerisinde önemli bir problem vardır. Araştırma sürecinin içine dahil edilmeyen ya da edilmeye gerek görülmeyen kısacası sanat deneyimi içerisinde kapalı kalmış birçok sorgulama açığa dahi çıkmaz. Çünkü önemli olan sanat odaklı uygulama süreci ya da uygulamaya dayalı sanat deneyimi değildir. Eğitim ve öğretimin sanatsal uygulama ile ilişkilendirir dinimizde sanat eğitimi süresi içerisinde en fazla deneyime odaklanırsanız. Sanatsal uygulamayı araştırma ile ilişkilendirdiğinizde ise uygulamaya dayalı araştırma gerçekleştirmiş olursunuz (günümüzde sanat eğitimi süresi içerisinde bir problem durumuna ona dayalı bir sanat uygulamasını eylem araştırması yolu ile sorgulayan araştırmalar). Yani geleneksel bir araştırma paradigması çerçevesinde sanatsal deneyimleri araştırma bileşeni içerisinde vermek yerine çoğu zaman kendimize saklamak durumunda kalırız, çoğu zaman tezlerde ya da makalelerde açığa çıkmaz, kişisel deneyime dayalı olarak yaygınlaşırsa yaygınlaşır ama daha ötesi araştırma raporlaştırma süreçlerine genellikle yansımaz (Erişti vd,2021.s.9).

            A/r/trografi araştırmaları ise sanatsal bağlamlara dayanan bir anlam yaratma,  somutlaştırma ve en önemlisi yaşayan bir sorgulama süreci içerir. A/r/trografi, sanatçı kimliğin, eğitimci kimliğinin (öğreten-öğrenen) ve araştırmacı kimliğim işçi geçmiş olduğu sorgulama sürecine dayanan ve uygulamaya merkeze alan bir yaklaşımdır. Bu süreç içerisinde sanatçı, araştırmacı, eğitmen, katılımcıya da uygulayıcı olabilmektedir. A/r/trografik  yaklaşım, sanatsal sürecin bilimsel bağlamlar ile sanat etkinliğinin merkezinde yer alan sanatçı eğitimcisinin ya da uygulayıcının farklı rollerine dayalı olarak ifade edilmesini olanaklı kılar. Aynı zamanda sanat ile eğitimi birbirine bağlayan a/r/trografi yöntemi araştırmayı tekrar tekrar sorgulamayı da olanaklı kılar(Erişti vd,2021.ss.7).

            A/r/trografi  eylem araştırmaları ile güçlü bağlantılı olduğunu vurgulamak gerekir. Geçen yirmi,otuz yıllık süre içerisinde eylem araştırmaları eğitim araştırma süreçlerinde yaygınlaşmıştır. uzun yıllar nitel ve nicel gelenekler bağlamında farklı forumlar ile eylem araştırmaları süregelmiştir  A/r/trografi ise Eylem araştırmasını yaşayan bir uygulamaya, faydacı bir yaklaşım dönüştüren özel bir bakış açısı sunar. Araştırma odaklı uygulamalar bu bakış açısıyla araştırmaya ilişkin kim, neden ve nasıl sorularının yanıtlarını derinlemesine ortaya koyar. Bu yolla eğitimcilerin uygulamaları ve sanatçıların uygulamaları araştırma için temel oluşturur. Uygulama sürecindeki sorgulayıcı  araştırmacılardır. Sanat ve eğitime ayrıntılı bir şekilde bir araya getiren ve yaşayan bir uygulama olan a/r/trografi geleneksel bilimsel bir bakış açısı ile değil artan alternatif bir bakış açısı ile araştırmalarını yeniden ve tekrar sorgulanmasını ona hale getirir.((Erişti.vd,2021.ss.192). Bu bağlamda incelendiğinde a/r/tografi araştırma yöntemleri;

Ay(2020,s.9).

KAYNAK

Erişti.S.D.B., Irwın.L.R,(2021). A/r/tografi Araştırma Nedir?.İçinde Erişti.S.D.B.& Irwın.L.R, (Ed.), A/r/tografi  Uygulama Tabanlı Araştırma Yöntemi.(ss.7-8).Pegem Akademi. DOI 10.14527/9786257676410.

Irwın.L.R.,Barney.T.D.,Golparıan.S. (2021).Görseli Yaratma: A/r/tografi Görsel Araştırmalar için Bir Yaratma. İçinde Erişti.S.D.B (Ed.), Görsel Araştırma Yöntemleri Teori Uygulama ve Örnek  (ss.191-192). Pegem Akademi. DOI 10.14527/9786053184522

Ay,D.(2020). Görsel Sanat Araştırmalarında A/r/tografi Yönteminin Kullanılması Üzerine Bir İnceleme (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).Erciyes Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü.