Toplumlar ;  alışagelen ideallerinin  ve değerlerinin yozlaşarak   kaybetmeye başladığını fark ettiği anda  sorgulamaları başlar ve  deglare olmanın verdiği etki ile tepki verirler. Sürecin yöneticilerinin gizlediği kayıpları sessizce izler;  yavaş ama etkisi şiddetli  erozyona uğrayan yapılar artık gizlenemez hale geldiğini ve bu erozyonların varlıkların temel inanç ve yapılarını bozduğunu fark edince,  yüksek sesle haykırmaya başlarlar. Dejenerasyona uğramış iç yapıların adalet anlayışının çürüyen ve toplulukları birbirine yabancılaştıran  ilişkiler oluşturmasına zemin  hazırlayan  döngüler , sadece ekonomik ve politik bir çöküşü değildir. İllüzyon olmaktan öteye geçemeyen  bir ruh hali ve düşünce biçiminin çöküşüdür. İşte burada kaos devreye girer, dejenerasyon süreci ne kadar derinse kaos o kadar büyük olur. Ruh ana kaynaktan uzaklaştıkça, İnsanlar  birbirine yabancılaşır, sistemin nasıl işlediği ve kimin ne yapması gerektiği konusunda belirsizlikler başlar. Kaos sadece dışsal bir patlama değil toplumsal yapının derinliklerine işlenmiş belirsizlik ve güvensizliktir. Ancak kaosun içinde idealizm kaybolduğu bir dönemde yeni bir idealizm doğabilir. Çünkü her çöküş yeni bir  doğuşa fırsat yaratma ve bu yapılanmayı yeniden inşa etme  eylemine dönüştürülebilir.

Deglare , dejenerasyon, kaos, idealizm ve yeniden doğuş; toplumların sürekli döngüsüdür, her bir aşama diğerini doğurur ve toplumun değişiminde yada çöküşü de  önemli rol oynar. bu döngüyü besleyen ise  İdealizm kaosun içinde varlık bulmasıdır. Çünkü insanoğlu  ne kadar yozlaştırılmaya sürüklenmiş olsa da  bir anlam arayışı içindedir. Bu içsel arayış, yeniden  yükselmeye ve yeni bir düzen inşa etmeye , eski ideallerini  yeniden şekillendirerek  yenilikçi bir idealizme  dönüştürebilecek kudrete ve bilince sahiptirler.

                                                                                                               Ayşe Aygün 24.03.2025